Tầm quan trọng của việc lấy mẫu gạch để thử nghiệm trong quá trình chứng nhận hợp quy

• Đảm bảo chất lượng sản phẩm: Lấy mẫu giúp kiểm tra các chỉ tiêu cơ lý như độ bền nén, độ hút nước… nhằm xác định gạch có đạt yêu cầu kỹ thuật hay không.

• Căn cứ để cấp chứng nhận hợp quy: Kết quả thử nghiệm từ mẫu là cơ sở quan trọng để tổ chức chứng nhận đánh giá sự phù hợp của lô hàng với quy chuẩn.

• Phát hiện sớm sai sót trong sản xuất: Qua việc thử nghiệm mẫu, doanh nghiệp có thể nhận biết và điều chỉnh kịp thời quy trình sản xuất nếu có lỗi kỹ thuật.

• Đáp ứng yêu cầu pháp lý: Việc thử nghiệm mẫu là bước bắt buộc theo quy định tại QCVN đối với các loại gạch xây dựng khi lưu thông trên thị trường.

• Tăng uy tín và độ tin cậy: Sản phẩm được thử nghiệm và cấp chứng nhận hợp quy tạo niềm tin cho đối tác, nhà thầu và người tiêu dùng về chất lượng.

Quy định chung về lấy mẫu thử nghiệm gạch

• Áp dụng theo tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật quốc gia: Việc lấy mẫu gạch để thử nghiệm phải tuân thủ theo các quy định tại QCVN 16:2023/BXD và các tiêu chuẩn tương ứng như TCVN 6477:2016 (với gạch bê tông) hay TCVN 1451:1998 (với gạch đất sét nung).

• Số lượng mẫu đại diện: Số lượng mẫu cần lấy phụ thuộc vào quy mô lô hàng, thường được quy định cụ thể trong từng tiêu chuẩn kỹ thuật. Ví dụ, mỗi lô hàng thường cần lấy ít nhất 10 viên đến vài chục viên gạch để đảm bảo tính đại diện.

• Cách lấy mẫu: Mẫu phải được lấy ngẫu nhiên, đại diện cho toàn bộ lô sản phẩm. Không lấy từ cùng một vị trí hoặc chỉ từ bề mặt ngoài.

• Đơn vị lấy mẫu: Việc lấy mẫu có thể do đơn vị thử nghiệm thực hiện, hoặc do tổ chức chứng nhận hợp quy chỉ định. Trong một số trường hợp, doanh nghiệp cần phối hợp để đảm bảo điều kiện lấy mẫu đúng quy cách.

• Bảo quản và vận chuyển mẫu: Mẫu sau khi lấy phải được bảo quản cẩn thận, không bị nứt vỡ hay thay đổi đặc tính, và chuyển đến phòng thí nghiệm đủ điều kiện để thực hiện thử nghiệm.

Số lượng mẫu cần lấy theo từng loại gạch

• Gạch đất sét nung (theo TCVN 1450:2009, TCVN 1451:1998): lấy tối thiểu 30 viên/lô hàng để thử các chỉ tiêu như kích thước, độ hút nước, cường độ chịu lực, độ cong vênh… Mỗi chỉ tiêu có thể cần số lượng mẫu riêng biệt.

• Gạch bê tông (theo TCVN 6477:2016): lấy tối thiểu 15 viên/lô hàng để thử độ hút nước, cường độ nén, độ mài mòn… Có thể cần bổ sung mẫu nếu thử nghiệm thêm độ thấm nước hoặc các chỉ tiêu khác.

• Gạch không nung (gạch xi măng cốt liệu, gạch bê tông nhẹ, gạch block…): lấy từ 15–20 viên/lô hàng, áp dụng theo TCVN 6477:2016 hoặc tiêu chuẩn cơ sở của nhà sản xuất nếu chưa có TCVN riêng.

• Gạch ốp lát ceramic (theo TCVN 7745:2007, TCVN 7746:2007): lấy từ 10–20 viên/lô hàng tùy kích thước và chỉ tiêu thử nghiệm như độ mài mòn, độ thấm nước, độ bền uốn, độ phẳng…

• Lưu ý: số lượng mẫu thực tế có thể điều chỉnh tùy theo quy mô lô hàng và yêu cầu cụ thể của đơn vị thử nghiệm hoặc tổ chức chứng nhận.

Một số lưu ý khi thực hiện lấy mẫu 

• Lấy mẫu đại diện đúng quy cách: Mẫu phải được lấy ngẫu nhiên, phân bố đều trong lô hàng để đảm bảo tính đại diện, tránh chọn mẫu ở cùng một vị trí.

• Không sử dụng mẫu bị sứt mẻ: Chỉ lấy mẫu còn nguyên vẹn, không nứt vỡ, không cong vênh hoặc có dấu hiệu hư hỏng trong quá trình vận chuyển hoặc lưu kho.

• Ghi chép rõ ràng: Mỗi mẫu cần được ghi rõ thông tin như ngày lấy mẫu, vị trí lấy, số lượng mẫu, tên lô hàng và nhà sản xuất để phục vụ truy xuất và chứng minh nguồn gốc.

• Tuân thủ đúng tiêu chuẩn kỹ thuật: Việc lấy mẫu phải phù hợp với tiêu chuẩn tương ứng của từng loại gạch (ví dụ: TCVN 6477:2016, TCVN 1450:2009…) để đảm bảo giá trị thử nghiệm hợp lệ.

• Niêm phong mẫu sau khi lấy: Để đảm bảo tính khách quan và tránh bị thay thế, mẫu sau khi lấy nên được niêm phong kỹ và có chữ ký xác nhận của các bên liên quan (nhà máy, bên thứ ba, đơn vị thử nghiệm…).

• Thời điểm lấy mẫu phù hợp: Ưu tiên lấy mẫu khi hàng đã hoàn tất sản xuất, được lưu kho ổn định và chưa có dấu hiệu xuống cấp do điều kiện bảo quản.

• Sử dụng dụng cụ lấy mẫu đúng cách: Các dụng cụ lấy mẫu phải sạch, không làm ảnh hưởng đến kết cấu, hình dáng mẫu và không gây lẫn tạp chất trong quá trình lấy.

• Có biên bản lấy mẫu: Việc lấy mẫu nên được lập thành biên bản với đầy đủ chữ ký của các bên liên quan nhằm đảm bảo tính pháp lý trong quá trình chứng nhận hợp quy.