Việc khai thác, nhập khẩu và sử dụng gỗ hợp pháp đang trở thành yêu cầu bắt buộc trong xu thế hội nhập và phát triển bền vững. Trong đó, chứng nhận hợp quy gỗ là một quy trình quan trọng nhằm đảm bảo gỗ và các sản phẩm từ gỗ tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật, xuất xứ hợp pháp và quy định về môi trường. Vậy, những loại gỗ nào thuộc danh mục phải chứng nhận hợp quy? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết giúp doanh nghiệp và cá nhân nắm rõ quy định để thực hiện đúng pháp luật.

Chứng nhận hợp quy gỗ là gì?

Chứng nhận hợp quy gỗ là quá trình đánh giá và xác nhận rằng các sản phẩm gỗ hoặc nguyên liệu gỗ đáp ứng các yêu cầu trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 01-1:2017/BCT và các văn bản pháp lý liên quan. Việc chứng nhận hợp quy không chỉ nhằm đảm bảo chất lượng và tính an toàn trong sử dụng mà còn giúp ngăn chặn tình trạng khai thác, buôn bán gỗ trái phép, bảo vệ nguồn tài nguyên rừng và tuân thủ cam kết quốc tế.

Cơ sở pháp lý liên quan đến chứng nhận hợp quy gỗ

Một số văn bản quy định quan trọng liên quan đến chứng nhận hợp quy cho sản phẩm gỗ bao gồm:

• Nghị định số 102/2020/NĐ-CP quy định về Hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp Việt Nam;

• Thông tư số 27/2018/TT-BNNPTNT quy định về quản lý, truy xuất nguồn gốc lâm sản;

• Thông tư số 04/2021/TT-BNNPTNT hướng dẫn chi tiết việc chứng nhận chuỗi hành trình sản phẩm gỗ (CoC-VLEG);

• Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 01-1:2017/BCT về sản phẩm gỗ nhập khẩu.

Các quy định này xác định rõ loại gỗ nào cần hợp quy, phương thức chứng nhận cũng như trách nhiệm của doanh nghiệp trong quá trình sản xuất, lưu thông và tiêu thụ sản phẩm gỗ.

Những loại gỗ thuộc danh mục phải chứng nhận hợp quy

Không phải tất cả các loại gỗ đều bắt buộc phải thực hiện chứng nhận hợp quy. Tuy nhiên, dưới đây là những loại gỗ và sản phẩm từ gỗ phổ biến thuộc danh mục phải chứng nhận phù hợp theo quy chuẩn:

1. Gỗ nhập khẩu từ các quốc gia không thuộc nhóm rủi ro thấp

• Bao gồm các loại gỗ tròn, gỗ xẻ từ các nước không có thỏa thuận hoặc không đạt chuẩn về quản lý rừng bền vững theo tiêu chí của Việt Nam.

• Các loại gỗ này cần được chứng nhận nguồn gốc và chứng nhận hợp quy trước khi đưa vào sử dụng hoặc gia công.

2. Gỗ thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm

• Các loại gỗ nằm trong Phụ lục của CITES (Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp) hoặc nằm trong danh sách loài nguy cấp theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

• Các loại như gỗ trắc, giáng hương, cẩm lai, mun, gụ… thuộc nhóm quý hiếm cần có hồ sơ chứng minh nguồn gốc hợp pháp và thực hiện chứng nhận hợp quy khi lưu thông.

3. Gỗ công nghiệp sản xuất từ nguyên liệu gỗ rừng trồng

• Các sản phẩm như ván dăm, ván MDF, HDF, ván ép, gỗ ghép thanh… được sản xuất từ nguyên liệu gỗ rừng trồng cũng nằm trong danh mục kiểm tra chất lượng và phải hợp quy.

• Việc chứng nhận giúp đảm bảo sản phẩm không chứa hóa chất độc hại, đạt tiêu chuẩn cơ lý theo quy định.

4. Gỗ và sản phẩm gỗ xuất khẩu sang thị trường có yêu cầu nghiêm ngặt

• Với các thị trường như EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, yêu cầu sản phẩm gỗ phải có chứng nhận hợp pháp và phù hợp tiêu chuẩn kỹ thuật.

• Các sản phẩm như bàn, ghế, tủ, khung cửa, đồ gỗ nội thất… phải được chứng nhận hợp quy để đảm bảo tính minh bạch về nguồn gốc và đáp ứng yêu cầu kiểm soát của nước nhập khẩu.

Lợi ích khi thực hiện chứng nhận hợp quy gỗ

Việc chứng nhận hợp quy không chỉ là tuân thủ pháp luật mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và người tiêu dùng:

• Khẳng định uy tín sản phẩm: Sản phẩm được chứng nhận hợp quy tạo niềm tin cho khách hàng và đối tác quốc tế.

• Tạo điều kiện thuận lợi khi xuất khẩu: Dễ dàng vượt qua hàng rào kỹ thuật, chứng minh nguồn gốc hợp pháp, thúc đẩy xuất khẩu.

• Đảm bảo an toàn và chất lượng: Ngăn ngừa nguy cơ sử dụng sản phẩm có nguồn gốc không rõ ràng, kém chất lượng hoặc gây hại cho sức khỏe.

• Góp phần bảo vệ môi trường: Hạn chế nạn phá rừng, khai thác trái phép, hướng đến phát triển bền vững.

Ai có trách nhiệm thực hiện chứng nhận hợp quy gỗ?

Các tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu, phân phối các sản phẩm gỗ nằm trong danh mục bắt buộc hợp quy phải thực hiện thủ tục chứng nhận tại các tổ chức chứng nhận được chỉ định. Việc này cần được hoàn thành trước khi đưa sản phẩm ra thị trường hoặc sử dụng cho mục đích thương mại.

Việc xác định những loại gỗ nào thuộc danh mục phải chứng nhận hợp quy là yếu tố quan trọng trong hoạt động quản lý, sản xuất và kinh doanh gỗ tại Việt Nam. Với hệ thống pháp lý ngày càng chặt chẽ và xu thế hội nhập toàn cầu, việc chủ động thực hiện chứng nhận hợp quy không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý mà còn nâng cao giá trị và năng lực cạnh tranh cho sản phẩm gỗ Việt Nam trên thị trường quốc tế.